ดัชนีราคาผู้บริโภค (CPI) ของประเทศไทย

ดัชนีราคาผู้บริโภค (Consumer Price Index: CPI) เป็นตัวชี้วัดทางเศรษฐกิจที่ใช้วัดการเปลี่ยนแปลงของระดับราคาเฉลี่ยของสินค้าและบริการที่ผู้บริโภคใช้จ่ายในช่วงเวลาหนึ่งเมื่อเทียบกับช่วงฐาน ด้วยการสำรวจราคาสินค้าและบริการที่ได้รับความนิยมในตลาด เช่น อาหาร เครื่องดื่ม เสื้อผ้า ค่าเช่าบ้าน พาหนะเดินทาง และค่ารักษาพยาบาล ฯลฯ

ความสำคัญของ CPI

CPI เป็นเครื่องชี้วัดที่ใช้ในการประเมินภาวะเงินเฟ้อ (inflation) หรือภาวะเงินฝืด (deflation) ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการดำเนินนโยบายการเงินของประเทศ ผ่านการกำหนดกรอบเป้าหมายเงินเฟ้อโดยธนาคารกลาง CPI ยังใช้เป็นเกณฑ์ในการปรับค่าจ้างขั้นต่ำ รวมถึงการปรับเงินบำนาญและสวัสดิการสังคมด้วย

โครงสร้างของ CPI ไทย

สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้ากระทรวงพาณิชย์ เป็นหน่วยงานหลักที่รวบรวมและจัดทำ CPI โดยมีการแบ่งสัดส่วนสินค้าและบริการออกเป็นหมวดหมู่ เช่น อาหารและเครื่องดื่ม, ที่อยู่อาศัย, การขนส่ง, และบริการส่วนบุคคล นอกจากนี้ยังมีการจัดทำ "CPI หมวดหลัก" (Headline CPI) ที่รวมราคาสินค้าทั้งหมด และ "CPI หมวดแกนกลาง" (Core CPI) ที่ตัดราคาสินค้าอาหารสดและพลังงานซึ่งมีความผันผวนสูงออก

บทบาทของ CPI ในประเทศไทย

• ใช้เป็นดัชนีอ้างอิงระดับเงินเฟ้อเพื่อติดตามเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ
• สนับสนุนการกำหนดนโยบายดอกเบี้ยและนโยบายการเงินโดยธนาคารแห่งประเทศไทย
• เป็นเกณฑ์ปรับเงินเดือน เงินสวัสดิการ และค่าครองชีพของประชาชนในแต่ละปี

การเปลี่ยนแปลงของ CPI และผลกระทบ

การเปลี่ยนแปลงของ CPI มีผลต่อความสามารถในการซื้อสินค้าและบริการของประชาชน หาก CPI สูงอย่างต่อเนื่อง อาจส่งผลให้เกิดเงินเฟ้อและค่าครองชีพที่สูงขึ้น ในขณะเดียวกัน CPI ที่ลดลงต่อเนื่องอาจสะท้อนถึงภาวะเงินฝืด ซึ่งมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจโดยรวม

แหล่งข้อมูล

• กระทรวงพาณิชย์ (สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า)
• ธนาคารแห่งประเทศไทย