บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ AOT: ศูนย์กลางการบินและการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทย
บทนำ
บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ Airports of Thailand Public Company Limited (AOT) เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคมซึ่งทำหน้าที่บริหารจัดการท่าอากาศยานหลักของประเทศ เกือบทุกจุดเริ่มต้นของการเดินทางทางอากาศในประเทศไทยล้วนมี AOT อยู่เบื้องหลัง บริษัทนี้ไม่เพียงมีบทบาทสำคัญในระบบขนส่งและโลจิสติกส์ของประเทศเท่านั้น แต่ยังเป็นรากฐานที่สำคัญต่อเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว และการลงทุนจากต่างประเทศของไทยอีกด้วย
ประวัติความเป็นมา
AOT ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2522 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบริหารและพัฒนาท่าอากาศยานของประเทศไทยให้มีประสิทธิภาพและทันสมัย ในอดีตจัดตั้งเป็นรัฐวิสาหกิจในชื่อ “องค์การการท่าอากาศยาน” (Airport Authority of Thailand – AAT) ต่อมาภายหลังได้แปรสภาพเป็นบริษัทมหาชน ตามแนวนโยบายการปฏิรูปรัฐวิสาหกิจของรัฐบาล
- วันที่ก่อตั้งบริษัท: 20 กันยายน 2522
- วันที่แปรสภาพเป็นบริษัทมหาชน: 30 กันยายน 2545
- จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย: 20 มีนาคม 2547
- สัญลักษณ์หลักทรัพย์ในตลาด SET: AOT
ท่าอากาศยานที่อยู่ในความดูแลของ AOT
บริษัท AOT รับผิดชอบบริหารจัดการท่าอากาศยานหลัก 6 แห่งของประเทศไทย รายละเอียดดังตารางต่อไปนี้
| ลำดับ | ชื่อท่าอากาศยาน | ที่ตั้ง | เปิดให้บริการปี | ความสามารถรองรับผู้โดยสารต่อปี (ล้านคน) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ | สมุทรปราการ | 2549 | 60 |
| 2 | ท่าอากาศยานดอนเมือง | กรุงเทพมหานคร | 2457 | 30 |
| 3 | ท่าอากาศยานเชียงใหม่ | เชียงใหม่ | 2524 | 11 |
| 4 | ท่าอากาศยานภูเก็ต | ภูเก็ต | 2519 | 20 |
| 5 | ท่าอากาศยานหาดใหญ่ | สงขลา | 2521 | 5 |
| 6 | ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย | เชียงราย | 2535 | 3 |
หมายเหตุ: ความสามารถในการรองรับผู้โดยสารเป็นตัวเลขประมาณการก่อนปี 2566
โครงสร้างรายได้หลัก
AOT มีรายได้หลักๆ จาก 3 ส่วน คือ
- รายได้จากการให้บริการสนามบิน (Aeronautical Revenue):
- ค่าธรรมเนียมผู้โดยสารขาออก (Passenger Service Charge)
- ค่าธรรมเนียมที่เกี่ยวข้องกับสายการบิน (Landing, Parking, and Aircraft Servicing Fees)
- รายได้จากการให้เช่าพื้นที่และบริการเชิงพาณิชย์ (Non-Aeronautical Revenue):
- ค่าบริการร้านค้า ร้านอาหาร และพื้นที่โฆษณาภายในสนามบิน
- รายได้จากการเช่าพื้นที่สำนักงาน และบริการด้านโลจิสติกส์
- รายได้อื่นๆ:
- รายได้จากธุรกิจที่เกี่ยวเนื่อง เช่น การบริหารจัดการที่จอดรถ, ระบบขนส่งภายในสนามบิน ฯลฯ
สัดส่วนรายได้โดยประมาณในปีล่าสุด
| รายได้ (ประเภท) | สัดส่วนรายได้ (%) |
|---|---|
| Aeronautical | 55 |
| Non-Aeronautical | 44 |
| รายได้อื่นๆ | 1 |
โครงการขยายและพัฒนาท่าอากาศยาน
AOT ให้ความสำคัญกับการลงทุนขยายและปรับปรุงท่าอากาศยาน เพื่อรองรับการเติบโตของผู้โดยสารและการขนส่งสินค้าทางอากาศ
ตัวอย่างโครงการสำคัญ
- โครงการขยายท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ (Phase II & III): การก่อสร้างอาคาร Terminal 2, การเพิ่มรันเวย์, ขยายศักยภาพรับผู้โดยสารจาก 60 ล้านคน/ปี เป็น 120 ล้านคน/ปี ภายในปี 2573
- โครงการขยายท่าอากาศยานดอนเมือง: เพิ่มอาคารเทียบเครื่องบิน และปรับปรุงระบบขนส่งภายในสนามบิน
- โครงการ Smart Airport: พัฒนาระบบดิจิทัลและ Internet of Things (IoT) เพื่อเพิ่มความสะดวกสบายและปลอดภัยแก่ผู้โดยสาร
ผลการดำเนินงานและผลประกอบการ
AOT เป็นหนึ่งในบริษัทของรัฐที่มีผลประกอบการโดดเด่น แม้จะได้รับผลกระทบจากสถานการณ์โควิด-19 ในช่วงปี 2563-2565 อย่างมาก แต่หลังจากการเปิดประเทศในปี 2565 บริษัทสามารถฟื้นตัวและกลับมาเติบโตได้ดี
ผลประกอบการโดยสังเขป (หน่วย: ล้านบาท)
| ปี | รายได้รวม | กำไรสุทธิ | จำนวนผู้โดยสาร (ล้านคน) |
|---|---|---|---|
| 2561 | 61,807 | 25,000 | 139.5 |
| 2562 | 64,286 | 25,036 | 141.7 |
| 2563 | 31,179 | -16,323 | 31.2 |
| 2564 | 24,000 | -16,323 | 10.6 |
| 2565 | 29,500 | -10,200 | 32.2 |
| 2566 | 52,000 | 19,000 | 97.0 (ประมาณ) |
ที่มา: รายงานประจำปีบริษัท AOT/ตลาดหลักทรัพย์ฯ
บทบาทและความสำคัญต่อเศรษฐกิจประเทศ
- ขับเคลื่อนการท่องเที่ยว: ท่าอากาศยานหลักของ AOT เป็นประตูสู่นักท่องเที่ยวจากทั่วโลก ซึ่งรายได้จากนักท่องเที่ยวมีสัดส่วนสูงต่อ GDP ของไทย
- ศูนย์กลางโลจิสติกส์ภูมิภาค: การขนส่งสินค้าและการเชื่อมโยงศูนย์กลางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
- การสร้างงาน: มีพนักงานและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องหลายหมื่นคน อีกทั้งยังเกิดงานทางอ้อมในธุรกิจที่เกี่ยวข้อง
- การพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม: AOT มีโครงการพัฒนาเพื่อชุมชน และมาตรการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมรอบสนามบิน
วิสัยทัศน์และการพัฒนาที่ยั่งยืน
AOT มุ่งสู่การเป็น “ศูนย์กลางการบินที่เป็นหนึ่งในระดับสากล” (World-Class Airport Operator) พร้อมกับยกระดับมาตรฐานด้านการบริการ ความปลอดภัย นวัตกรรมดิจิทัล และการเติบโตอย่างยั่งยืนทั้งในฐานะผู้นำและตัวอย่างของรัฐวิสาหกิจไทย
สรุป
บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ AOT เป็นองค์กรหลักที่มีบทบาทในการเชื่อมโยงประเทศไทยกับเศรษฐกิจโลกผ่านทางพัฒนาและบริหารท่าอากาศยาน ด้วยผลงาน ความมุ่งมั่น และการปรับตัวที่ทันสมัย ทำให้สนามบินของไทยเป็นศูนย์กลางสำคัญที่จะผลักดันเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว และการลงทุนของประเทศในอนาคต
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
บทความนี้เรียบเรียงขึ้นเพื่อความรู้และการศึกษา หากต้องการอ้างอิงข้อมูลกรุณาตรวจสอบกับแหล่งข้อมูลทางการอีกครั้ง