ลองจินตนาการว่า เราต้องกรอก ‘ที่อยู่ถาวร’ บนแบบฟอร์มราชการ ในวันที่บ้านเกิดของเราอาจจมหายไปในมหาสมุทร แล้ววันหนึ่งจะเกิดอะไรขึ้น หากผืนแผ่นดินที่เราเรียกว่าบ้าน ไม่ใช่สถานที่แน่ชัดบนแผนที่อีกต่อไป?

กรณีของตูวาลูเปิดโลกทัศน์ใหม่เกี่ยวกับแนวคิดเรื่องความเป็นพลเมืองและสิทธิในความเป็นมนุษย์ พรมแดนกับผืนดินอาจมีวันอันสิ้นสุด แต่มนุษย์ยังต้องดำรงชีวิตต่อไป เคยมีประเทศที่หายไปแล้วหรือไม่? คำตอบคือ มี – และกำลังจะมีอีกมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อคลื่นทะเลยังคงถาโถม

ย้อนอดีตไปในประวัติศาสตร์ อาณาจักรโน้น ๆ ถูกกลืนหายไปด้วยภูเขาไฟ น้ำท่วม หรือแม้แต่การย้ายที่มาตั้งเมืองใหม่ ทว่าในยุคนี้ เรากำลังพบเจอกับ ‘ผู้ลี้ภัยใจกลางทะเล’ ที่ไม่ใช่เพราะสงครามหรือภัยธรรมชาติชั่วคราว แต่เพราะบ้านเกิดโผล่หายไปทั้งประเทศ!

จะเป็นอย่างไรหากวันหนึ่ง เราต้องเปลี่ยน ‘สัญชาติ’ เพราะโลกเปลี่ยนพรมแดน? หรือโลกจะมี ‘พลเมืองไร้แผ่นดิน’ เป็นชุดใหม่?

เรื่องนี้จึงไม่ใช่แค่ภัยพิบัติหรือนโยบายด้านมนุษยธรรม หากแต่เป็นการตั้งคำถามใหม่ต่อแก่นแท้ของการอยู่ร่วมในโลกใบนี้: เมื่อบ้านเกิดของเราถูกลบออกจากแผนที่ เราจะนิยามตัวเองอย่างไร? และมนุษยชาติจะเลือกอยู่ร่วมกันอย่างไรในวันนั้น?